Trong bài viết này, bạn hãy cùng FininMe đi tìm hiểu về cổ phiếu ưu đãi là gì? Cổ phiếu ưu đãi có mấy loại? Có điểm gì giống và khác nhau so với cổ phiếu thường? Tìm hiểu đặc điểm của cổ phiếu ưu đãi cũng như mặt lợi ích và rủi ro của loại cổ phiếu này!
Cổ phiếu ưu đãi là gì?
Trước tiên đi tìm hiểu khái niệm về cổ phiếu ưu đãi:
Cổ phiếu ưu đãi hay gọi là cổ phần ưu đãi, còn tên gọi trong tiếng Anh là Preferred Stock. Cổ phiếu ưu đãi là loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu cổ phần của doanh nghiệp phát hành ra cổ phiếu. Nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu ưu đãi được gọi là cổ đông ưu đãi.
Đồng thời người sở hữu loại cổ phiếu này được hưởng một số ưu đãi hơn so với cổ phiếu thường. Có nhiều loại cổ phiếu ưu đãi, tùy vào mỗi loại sẽ được hưởng một số ưu đãi khác nhau từ doanh nghiệp phát hành như: ưu đãi cổ tức cao hơn hay ưu đãi quyền biểu quyết cao hơn.
Ngoài ra, trong trường hợp công ty phát hành phá sản và thanh lý tài sản thì cổ đông ưu đãi sẽ được ưu tiên trả trước nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu thường.
- Tìm hiểu thêm: Cổ phiếu là gì? Có những loại cổ phiếu nào?
Cổ phiếu ưu đãi được phân loại như thế nào?
Cổ phiếu ưu đãi được chia thành 4 loại chính như sau:
- Cổ phiếu ưu đãi cổ tức
- Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết
- Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại
- Cổ phiếu ưu đãi khác được quy định bởi Điều lệ công ty
Mỗi loại cổ phiếu ưu đãi sẽ có đặc điểm riêng như sau:
1. Cổ phiếu ưu đãi cổ tức
Chủ sở hữu cổ phiếu ưu đãi cổ tức được công ty ưu tiên trả cổ tức cao hơn so với người sở hữu cổ phiếu thông thường. Cổ tức được nhận bao gồm cổ tức thưởng hàng năm và cổ tức cố định. Mà mức cổ tức cố định không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp hàng năm.
Tuy nhiên, chủ sở hữu cổ phiếu ưu đãi cổ tức sẽ bị hạn chế một số quyền hạn nhất định so với cổ đông thường. Cụ thể là không được dự họp Đại hội cổ đông và không có quyền biểu quyết vào các quyết định của công ty.
Nếu trong trường hợp công ty phá sản, thanh toán trước các khoản nợ, trả cho trái chủ và chủ sở hữu cổ phiếu ưu đãi hoàn lại. Thì chủ sở hữu cổ phiếu ưu đãi cổ tức sẽ được nhận phần tài sản tương ứng với số cổ phần nắm giữ trong công ty.
2. Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết
Cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi biểu quyết sẽ được quyền ưu tiên biểu quyết và số phiếu biểu quyết nhiều hơn so với cổ đông sở hữu cổ phiếu thường. Số phiếu biểu quyết trên cổ phần sẽ được quy định theo Điều lệ công ty.
Tuy nhiên, khi nắm giữ cổ phiếu này, cổ đông không được quyền tự do chuyển nhượng. Nhưng khi loại cổ phiếu này chuyển đổi sang loại cổ phiếu thường thì mới được chuyển nhượng cho người khác.
Thông thường chỉ có cổ đông sáng lập, lãnh đạo công ty và tổ chức được nhà nước ủy quyền mới được sở hữu cổ phiếu ưu đãi biểu quyết. Trong đó, quyền hạn cổ phiếu ưu đãi biểu quyết của cổ đông sáng lập có hiệu lực trong 3 năm kể từ ngày công ty được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Sau thời hạn này, cổ phiếu ưu đãi biểu quyết sẽ được chuyển đổi thành cổ phiếu thường.
3. Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại
Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại là loại cổ phiếu mà cổ đông sở hữu có quyền yêu cầu công ty hoàn lại vốn góp ban đầu hoặc tùy theo điều kiện thỏa thuận ghi trên cổ phiếu này. Cổ đông sở hữu cổ phiếu này được hưởng các quyền tương tự như cổ đông sở hữu cổ phiếu thường.
Tuy nhiên, cổ đông cổ phiếu ưu đãi hoàn lại vẫn bị hạn chế một số quyền hạn nhất định như: không có quyền dự họp đại hội cổ đông, không có quyền biểu quyết và đề cử thành viên vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.
4. Cổ phiếu ưu đãi khác
Ngoài 3 loại cổ phiếu được kể ở trên thì công ty cổ phần cũng có quyền họp đưa ra các ưu đãi khác theo quy định của pháp luật. Loại cổ phiếu này sẽ tùy thuộc vào điều kiện hay tình hình hoạt động của công ty để đem lại ưu đãi riêng cho một số cổ đông đặc biệt.
So sánh cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu thường (CPT) và cổ phiếu ưu đãi (CPUD) đều có những đặc điểm, quyền hạn khác nhau. Để hiểu thêm 2 loại cố phiếu này có điểm gì giống và khác nhau bạn có thể xem thông tin so sánh dưới đây:
Trước tiền nói về điểm giống nhau giữa 2 loại cổ phiếu này:
- Đều là loại chứng khoán vốn do doanh nghiệp cổ phần phát hành thông qua UBCK và Bộ Tài Chính.
- Người nắm giữ 2 loại cổ phiếu này đều là cổ đông của công ty cổ phần
- Đều chứng nhận quyền sở hữu cổ phần của doanh nghiệp phát hành
- Người đầu tư cổ phiếu, nắm giữ 2 loại cổ phiếu trên được hiểu là đang góp vốn vào công ty, để họ có nguồn vốn để phát triển, mở rộng hoạt động kinh doanh.
- Cổ đông được hưởng một phần lợi nhuận hàng năm dưới hình thức chi trả cổ tức
- Nhà đầu tư tự chịu mọi trách nghiệm khi góp vốn, theo quy định của luật chứng khoán.
Ngoài những điểm giống nhau được kể đến ở trên thì 2 loại cổ phiếu này có nhiều điểm khác nhau như thống kê sau đây:
| Tiêu chí | Cổ phiếu thường | Cổ phiếu ưu đãi |
|---|---|---|
| Điều lệ công ty | Công ty cổ phần phải bắt buộc phát hành cổ phiếu thường. | Không bắt buộc. |
| Cổ tức | – Mức chi trả cổ tức sẽ tùy thuộc vào tình hình kết quả kinh doanh của công ty hàng năm. – Mức nhận cổ tức thấp hơn cổ tức của CPUD – Cổ đông nhận cổ tức sau cổ đông CPUD – Trong trường hợp công ty phá sản cổ đông CPT nhận cổ tức sau cổ đông CPUD. | – Được nhận cổ tức cố định theo quy định + cổ tức thưởng hàng năm của cổ phiếu thường (đối với cổ phiếu ưu đãi cổ tức) – Được trả cổ tức trước cổ đông CPT – Cổ tức được nhận đều đặn hàng năm, ổn định hơn – Trong trường hợp công ty phá sản cổ đông CPUD nhận cổ tức trước cổ đông CPT. |
| Quyền biểu quyết | Có quyền biểu quyết theo số phiếu tương ứng với số cổ phần. | – Đối với cổ phiếu ưu đãi biểu quyết và cổ phiếu ưu đãi khác số phiếu biểu quyết cao hơn. – Các loại cổ phiếu ưu đãi còn lại không có quyền biểu quyết. |
| Quyền chuyển nhượng | Cổ đông sở hữu cổ phiếu thường được tự do chuyển nhượng, mua bán với nhà đầu tư khác. | – Đối với cổ phiếu ưu đãi biểu quyết không được chuyển nhượng tự do cho nhà đầu tư khác. – Đối với cổ phiếu ưu đãi cổ tức và cổ phiếu ưu đãi hoàn lại được tự do chuyển nhượng cho nhà đầu tư khác. |
| Chuyển đổi | Không thể chuyển đổi cổ phiếu thường thành CPUD. | – Đối với riêng cổ phiếu ưu đãi biểu quyết sau khi hết thời hạn 3 năm theo quy đinh được phép chuyển đổi thành cổ phiếu thường. – Còn các cổ phiếu ưu đãi khác có thể chuyển đổi thành cổ phiếu thường. |
| Quyền ưu tiên trong việc nhận lại vốn góp trong trường hợp công ty phá sản | Cổ đông cổ phiếu thường được nhận phần vốn góp cuối cùng với giá trị còn lại của tài sản thanh lý. | Cổ đông cổ phiếu ưu đãi được nhận phần vốn góp tương ứng với số cổ phần trước cổ đông thường và sau người sổ hữu trái phiếu. |
Tóm lại là: Cổ phiếu ưu đãi khác cổ phiếu thường ở một số ưu đãi, quyền ưu tiên, quyền hạn nhận được cao hơn. Bởi vì cổ đông cổ phiếu ưu đãi là một trong số những nhà đầu tư đặc biệt, tổ chức, cổ đông sáng lập, cổ đông lãnh đạo doanh nghiệp góp phần trực tiếp thúc đẩy công ty phát triển.
Mà đại đa số nhà đầu tư có thể sở hữu cổ phiếu thường nhưng chỉ có một số nhà đầu tư đặc biệt, cổ đông sáng lập hay tổ chức của nhà nước mới được sở hữu cổ phiếu ưu đãi. Ngoài ra, cổ phiếu ưu đãi không được giao dịch trên sàn chứng khoán, nên không thể mua loại cổ phiếu này theo cách mua cổ phiếu thường.
Tại sao doanh nghiệp lại phát hành cổ phiếu ưu đãi
Vậy tại sao doanh nghiệp lại đi phát hành cổ phiếu ưu đãi? Trong một số trường hợp đặc biệt, dựa theo tình hình phát triển của doanh nghiệp họ sẽ phát hành ra một số cổ phiếu ưu đãi.
Một số trường hợp doanh nghiệp sẽ phát hành cổ phiếu ưu đãi như sau:
- Doanh nghiệp cần thêm nguồn tài chính để phát triển các dự án mới, tăng quy mô.
- Phát hành thêm cổ phiếu ưu đãi để tăng thêm nguồn vốn mới, đồng thời giảm tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu. Vì thế, sức hấp dẫn tiềm năng của công ty được nhiều nhà đầu tư chú ý đến.
- Đối với cổ phiếu ưu đãi hoàn lại, doanh nghiệp có thể mua lại số cổ phần này của nhà đầu tư.
Lợi ích của cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu ưu đãi mang lại lợi ích cho cả nhà đầu tư và công ty cổ phần phát hành. Một số lợi ích cụ thể như sau:
Đối với nhà đầu tư:
Khi là nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu ưu đãi sẽ được hưởng nhiều lợi ích hơn so với nhà đầu tư thông thường như là:
- Được nhận cổ tức cao hơn mà không bị phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty cổ phần (đối với cổ phiếu ưu đãi cổ tức)
- Được quyền biểu quyết với số phiếu nhiều hơn khi họp cổ đông (đối với cổ phiếu ưu đãi biểu quyết)
- Được quyền yêu cầu hoàn lại số vốn góp tương ứng với số cổ phần (đối với cổ phiếu ưu đãi hoàn lại)
- Được nhận lại số vốn góp trước cổ đông thường trong trường hợp xấu công ty phá sản
- Một số loại cổ phiếu ưu đãi (ngoài cổ phiếu ưu đãi biểu quyết) có thể chuyển đổi thành cổ phiếu thường. Trong điều kiện thị trường tăng và có xu hướng tích cực thì nhà đầu tư cổ phiếu ưu đãi đó có thể chuyển đổi sang cổ phiếu thường, để bán kiếm lợi nhuận.
- Trong trường hợp công ty phát hành thêm cổ phiếu ưu đãi, thì cổ đông hiện hữu có thể được mua cổ phiếu với giá thấp hơn giá thị trường.
Đối với công ty cổ phần phát hành:
Đối với nhà đầu tư thì nhận được một số lợi ích như thế, còn công ty cổ phần phát hành nhận được lợi ích gì trong đó?
Công ty cổ phần sẽ tăng thêm nguồn vốn cho kế hoạch phát triển kinh doanh, tăng quy mô doanh nghiệp. Ngoài ra, công ty có thể mua lại cổ phiếu ưu đãi của nhà đầu tư để nâng số cổ phần lên.
Rủi ro của cổ phiếu ưu đãi có thể gặp phải
Ngoài những lợi ích mang lại từ cổ phiếu ưu đãi thì vẫn còn có một số điểm rủi ro gặp phải đối với nhà đầu tư và công ty cổ phần phát hành. Điểm một số mặt rủi ro của cổ phiếu ưu đãi như sau:
Đối với nhà đầu tư
Đối với nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu ưu đãi biểu quyết sẽ bị hạn chế chuyển nhượng đồng nghĩa khi thị trường tích cực sẽ không kiếm thêm được lợi nhuận từ việc bán chênh lệch giá.
Đối với nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu ưu đãi cổ tức sẽ không được quyền tham gia biểu quyết ở kì họp cổ đông.
Khi cổ phiếu có sự pha loãng thì cổ đông sẽ bị ảnh hưởng quyền, ưu đãi nhận được giảm đi.
- Tìm hiểu thêm: Pha loãng cổ phiếu là gì? Đặc điểm của pha loãng cổ phiếu
Đối với công ty cổ phần phát hành
Nếu công ty cổ phần phát hành có tình hình kết quả kinh doanh giảm sẽ bị gia tăng thêm chi phí trả cổ tức cho cổ đông ưu đãi cổ tức.
Mua cổ phiếu ưu đãi như thế nào?
Muốn mua cổ phiếu ưu đãi thì nhà đầu tư cần phải đáp ứng một số điều kiện sau:
- Nhà đầu tư phải là cổ đông của công ty phát hành, có số cổ phần trong công ty đó.
- Sau khi là cổ đông thì nhà đầu tư phải có quyền mua cổ phiếu ưu đãi theo quy định của công ty phát hành.
Sau khi đáp ứng được 2 tiêu chí trên thì bạn sẽ đăng ký quyền mua cổ phiếu ưu đãi. Có 2 cách để bạn đăng ký quyền mua là:
- Đăng ký trực tiếp tại công ty phát hành
- Mua thông qua các công ty chứng khoán như VPBankS, VPS, TCBS, MBS, SSI,…
Hơn nữa, quyền mua cổ phiếu ưu đãi thường có giá mua thấp hơn với giá hiện hành trên sàn giao dịch.
Những câu hỏi thường gặp
Cổ tức cổ phiếu ưu đãi là gì?
Cổ tức cổ phiếu ưu đãi là loại cổ phiếu mà công ty sẽ chi trả cổ tức cho nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu này cao hơn vừa mức cố định hàng năm + mức trả cổ tức ở cổ phiếu thường.
Cổ phiếu ưu đãi tiếng anh là gì?
Cổ phiếu ưu đãi tiếng Anh được gọi là Preferred Stock
Tóm lại
Như vậy qua bài viết này, FininMe hy vọng bạn đã hiểu thêm về cổ phiếu ưu đãi. Bạn đã trả lời được cho mình một số câu hỏi: Cổ phiếu ưu đãi là gì? Cổ phiếu ưu đãi có những loại nào? Cổ phiếu ưu đãi có điểm giống và khác nhau so với cổ phiếu thường như thế nào? Tại sao doanh nghiệp lại phát hành cổ phiếu ưu đãi? …
Chúc bạn đầu tư thành công!